In the name of the Lord, Creator of life

The Wise One who created speech and expression

به نام خداوندِ جان‌ آفرین

حکیمِ سخن‌ در زبان‌ آفرین

The Lord who is generous and supportive

Gracious, forgiving, and accepting of apologies

خداوند بخشندهٔ دستگیر

کریم خطابخش پوزش‌پذیر

The Beloved from whose door whoever turns away

Will find no honor at any other door

عزیزی که هر کز درش سر بتافت

به هر در که شد هیچ عزّت نیافت

The heads of proud kings

Bow in need at His threshold

سر پادشاهان گردن‌فراز

به درگاه او بر زمینِ نیاز

He neither hastily seizes the defiant

Nor unjustly drives away those who seek forgiveness

نه گردن‌کشان را بگیرد به فور

نه عذرآوران را براند به جور

And if He becomes angry at ugly deeds

When one returns repentant, He forgives the past

وگر خشم گیرد ز کردارِ زشت

چو بازآمدی ماجرا درنوشت

If someone seeks conflict with their father

The father will surely become very angry

اگر با پدر جنگ جوید کسی

پدر بی‌گمان خشم گیرد بسی

And if a relative is not satisfied with their kin

They will drive them away like strangers

وگر خویش راضی نباشد ز خویش

چو بیگانگانش براند ز پیش

If a servant is not quick in their work

The master will not hold them dear

وگر بنده چابک نباشد به کار

عزیزش ندارد خداوندگار

If you are not kind to your friends

Friends will flee from you for miles

وگر بر رفیقان نباشی شفیق

به فرسنگ بگریزد از تو رفیق

If a soldier abandons their service

The warrior king will disown them

وگر ترکِ خدمت کند لشکری

شود شاهِ لشکرکُش از وی بری

But the Lord of high and low

Never closes the door of sustenance due to disobedience

ولیکن خداوندِ بالا و پست

به عصیان، درِ رزق بر کس نبست

Both worlds are but a drop from His ocean of knowledge

He sees sin yet covers it with forbearance

دو کونش یکی قطره از بحرِ علم

گنه بیند و پرده پوشد به حلم

The surface of Earth is His universal tablecloth

At this feast of plenty, friend and foe are equal

ادیمِ زمین، سفرهٔ عام اوست

بر این خوان یغما چه دشمن چه دوست

If He were to hasten against the cruel

Who could find safety from His wrath?

اگر بر جفاپیشه بشتافتی

که از دست قهرش امان یافتی؟

His essence is free from accusations of opposition and kind

His kingdom is rich without the worship of jinn and mankind

بری ذاتش از تهمتِ ضد و جنس

غنی، ملکش از طاعتِ جن و انس

Everything and everyone serves His command

Humans, birds, ants, and flies alike

پرستارِ امرش همه چیز و کس

بنی‌آدم و مرغ و مور و مگس

He spreads His feast of generosity so wide

That even the Simorgh in Mount Qaf receives its share

چنان پهن خوان کرم گسترد

که سیمرغ در قاف قسمت خورد

The Gentle One, spreader of grace, the Problem-solver

Who owns creation and knows all secrets

لطیف کرم‌گستر کارساز

که دارای خَلق است و دانای راز

Pride and greatness befit only Him

Whose kingdom is eternal and essence self-sufficient

مر او را رسد کبریا و منی

که ملکش قدیم است و ذاتش غنی

To one He places the crown of fortune on their head

Another He brings down from the throne to dust

یکی را به سر بر نهد تاج بخت

یکی را به خاک اندر آرد ز تخت

The cap of happiness on one's head

The cloak of misery on another's shoulders

کلاهِ سعادت یکی بر سرش

گلیمِ شقاوت یکی در برش

He turns fire into a garden for Abraham

While others He drowns in the waters of the Nile

گلستان کند آتشی بر خلیل

گروهی به آتش بَرَد ز آب نیل

If it's that, it's His decree of kindness

And if this, it's the seal of His command

گر آن است، منشورِ احسان اوست

ور این است، توقیعِ فرمان اوست

Behind the veil He sees evil deeds

Yet He Himself covers them with His grace

پسِ پرده بیند عمل‌های بد

هم او پرده پوشد به آلای خَوْد

If in warning He draws the sword of judgment

Even the angels become deaf and mute

به تهدید اگر برکشد تیغِ حکم

بمانند کروبیان صُمّ و بکم

And if He issues one call of generosity

Even Satan says 'Let me have a share'

وگر دردهد یک صلای کرم

عزازیل گوید نصیبی برم

At the threshold of His grace and greatness

The great ones have laid aside their greatness

به درگاهِ لطف و بزرگیش بر

بزرگان نهاده بزرگی ز سر

Near in mercy to the helpless

Answering those who pray in humility

فروماندگان را به رحمت قریب

تضرع‌کنان را به دعوت مجیب

His knowledge sees what has not yet come to be

His grace knows the secrets yet unspoken

بر احوالِ نابوده، علمش بصیر

به اسرارِ ناگفته، لطفش خبیر

By His power, He maintains both heights and slopes

Lord of the court on the Day of Reckoning

به قدرت، نگهدارِ بالا و شیب

خداوندِ دیوانِ روزِ حسیب

No one can turn away independent of His worship

None can point a finger at His word

نه مستغنی از طاعتش پشت کس

نه بر حرف او جای انگشت کس

The Eternal One who loves goodness

Who designs in the womb with the pen of fate

قدیمی نکوکارِ نیکی‌ پسند

به کلک قضا در رحم نقش‌بند

From east to west, the moon and sun

He set in motion and placed the world upon water

ز مشرق به مغرب مه و آفتاب

روان کرد و بنهاد گیتی بر آب

When the earth was weary from trembling

He drove the nails of mountains into its skirts

زمین از تبِ لرزه آمد ستوه

فروکوفت بر دامنش میخِ کوه

He gives the seed a form like a fairy

Who else has painted such images on water?

دهد نطفه را صورتی چون پری

که کرده‌ست بر آب صورتگری؟

He places ruby and turquoise in the heart of stone

And ruby-colored flowers on turquoise-hued branches

نهد لعل و پیروزه در صلبِ سنگ

گل لعل در شاخ پیروزه‌ رنگ

He casts a drop from the cloud toward the sea

And places a seed in the womb from the loins

ز ابر افکند قطره‌ای سویِ یَم

ز صلب افکند نطفه‌ای در شکم

From that drop He makes a brilliant pearl

And from this, He creates a tall cypress-like form

از آن قطره لولوی لالا کند

وز این، صورتی سروبالا کند

Not a single particle is hidden from His knowledge

For visible and hidden are the same to Him

بر او علم یک ذره پوشیده نیست

که پیدا و پنهان به نزدش یکی‌ست

No bird of imagination can fly to the heights of His essence

No hand of understanding can reach the hem of His description

نه بر اوجِ ذاتش پرد مرغِ وهم

نه در ذیلِ وصفش رسد دستِ فهم

In this whirlpool a thousand ships have sunk

With not a single plank washing up on shore

در این ورطه کشتی فرو شد هزار

که پیدا نشد تخته‌ای بر کنار

How many nights I sat lost in this journey

Until bewilderment tugged at my sleeve saying 'Rise!'

چه شب‌ها نشستم در این سِیر، گم

که دِهشَت گرفت آستینم که قُم

The King's knowledge encompasses all existence

Your analogy cannot encompass Him

محیط است علم مَلِک بر بسیط

قیاس تو بر وی نگردد محیط

No understanding has reached His true essence

No thought has fathomed the depth of His attributes

نه ادراک در کُنهِ ذاتش رسید

نه فکرت به غورِ صفاتش رسید

One might reach Sahban in eloquence

But none can reach the essence of the Incomparable Holy One

توان در بلاغت به سَحبان رسید

نه در کُنهِ بی‌چون سُبحان رسید

For the elect have ridden their steeds on this path

Yet stopped at 'I cannot count Your praises'

که خاصان در این ره فَرَس رانده‌اند

به لااحصیٖ از تک فرومانده‌اند

Not everywhere can one gallop their steed

Some places require surrendering one's shield

نه هر جای مرکب توان تاختن

که جاها سپر باید انداختن

Don't imagine, Saadi, that the path of purity

Can be traveled except by following Mustafa

مپندار سعدی که راه صفا

توان رفت جز بر پی مصطفی