Atabak Muhammad, the fortunate king,

The master of the crown and the throne, shining.

اتابک محمد شه نیکبخت

خداوند تاج و خداوند تخت

A youthful, fortunate soul with a bright heart,

Young in fortune, yet wise as an elder, set apart.

جوان جوان‌بخت روشن‌ضمیر

به دولت جوان و به تدبیر پیر

Vast in knowledge, with ambitions that ascend,

Brave in arms and wise in heart to no end.

به دانش بزرگ و به همت بلند

به بازو دلیر و به دل هوشمند

O fortune of the world’s embracing mother,

To cradle such a river unlike another.

زهی دولت مادر روزگار

که رودی چنین پرورد در کنار

Through grace’s hand, the ocean’s flow shall rise,

And lift its place to the height of the skies.

به دست کرم آب دریا ببرد

به رفعت محل ثریا ببرد

O fortune’s eye, upon you wide awake,

And rulers’ heads bowed in humble partake.

زهی چشم دولت به روی تو باز

سر شهریاران گردن فراز

Should you see a shell filled with pearls to its core,

Its worth is not that of a single jewel more.

صدف را که بینی ز دردانه پر

نه آن قدر دارد که یکدانه در

You are that rare and hidden gem refined,

The adornment of royalty’s house, one of a kind.

تو آن در مکنون یکدانه‌ای

که پیرایهٔ سلطنت خانه‌ای

O Lord, protect him within his sight,

Guard him from the harm of envious blight.

نگه دار یارب به چشم خودش

بپرهیز از آسیب چشم بدش

O God, in horizons make his name renowned,

And by the grace of devotion, have him crowned.

خدایا در آفاق نامی کنش

به توفیق طاعت گرامی کنش

Keep him steadfast in justice and piety’s light,

Grant his wishes in this world and the next’s delight.

مقیمش در انصاف و تقوی بدار

مرادش به دنیا و عقبی برآر

May grief from vile foes never reach his side,

And no harm trouble his heart as his guide.

غم از دشمن ناپسندش مباد

وز اندیشه بر دل گزندش مباد

A heavenly tree bears fruit like you alone,

A son in pursuit of fame, and a father well-known.

بهشتی درخت آورد چون تو بار

پسر نامجوی و پدر نامدار

From that virtuous family, strangers you should shun,

Those who are foes of this noble clan, none.

از آن خاندان خیر بیگانه دان

که باشند بدخواه این خاندان

O religion and knowledge, O justice and grace,

O kingdom and fortune, may you forever hold your place.

زهی دین و دانش، زهی عدل و داد

زهی ملک و دولت که پاینده باد

The blessings of God are beyond any measure,

What service can a tongue of thanks treasure?

نگنجد کرمهای حق در قیاس

چه خدمت گزارد زبان سپاس؟

O God, this king who befriends the humble

In whose shadow the people find comfort

خدایا تو این شاه درویش دوست

که آسایش خلق در ظل اوست

Keep him steadfast over the people for long

Revive his heart with the grace of obedience

بسی بر سر خلق پاینده دار

به توفیق طاعت دلش زنده دار

Make the tree of his hope fruitful

May his head be green and his face white with mercy

برومند دارش درخت امید

سرش سبز و رویش به رحمت سفید

O Saadi, do not walk the path of pretension

If you have sincerity, bring it forth and come

به راه تکلف مرو سعدیا

اگر صدق داری بیار و بیا

You know the destination, and the king is the wayfarer

You speak the truth, and the king listens to truths

تو منزل شناسی و شه راهرو

تو حقگوی و خسرو حقایق شنو

What need is there to place the throne of heaven

Beneath the feet of Qizil Arslan?

چه حاجت که نه کرسی آسمان

نهی زیر پای قزل ارسلان

Do not say to place the foot of honor on the skies

Say to place the face of sincerity on the ground

مگو پای عزت بر افلاک نه

بگو روی اخلاص بر خاک نه

Place your face at the threshold in obedience

For this is the peak of the righteous path

بطاعت بنه چهره بر آستان

که این است سر جاده راستان

If you are a servant, bow your head at this door

And remove the crown of lordship from your head

اگر بنده‌ای سر بر این در بنه

کلاه خداوندی از سر بنه

At the court of the majestic Commander

Wail like a humble one before the rich

به درگاه فرمانده ذوالجلال

چو درویش پیش توانگر بنال

When obeying, do not wear the garb of a king

Cry out like a sincere, humble servant

چو طاعت کنی لبس شاهی مپوش

چو درویش مخلص برآور خروش

For, O Sustainer, You are the rich one

You are the powerful, and the nourisher of the humble

که پروردگارا توانگر تویی

توانا و درویش پرور تویی

I am neither the lord of the land nor its commander

I am one of the beggars at this court

نه کشور خدایم نه فرماندهم

یکی از گدایان این درگهم

Grant me access to goodness and virtue

Otherwise, what good can come from me to anyone?

تو بر خیر و نیکی دهم دسترس

وگر نه چه خیر آید از من به کس؟

Pray at night like a beggar with burning sorrow

If you act as a king during the day

دعا کن به شب چون گدایان به سوز

اگر می‌کنی پادشاهی به روز

The proud ones are girded at your door

And you bow your head at the threshold of devotion

کمر بسته گردن کشان بر درت

تو بر آستان عبادت سرت

What a great Lord for the servants

A servant who offers rightful gratitude to the Lord

زهی بندگان را خداوندگار

خداوند را بندهٔ حق گزار