Section 1 - Prologue: One night, I burned with the oil of thought.
بخش ۱ - سر آغاز: شبی زیت فکرت همی سوختم
One night I burned with the oil of thought
I lit the lamp of eloquence
شبی زیت فکرت همی سوختم
چراغ بلاغت می افروختم
I heard scattered sayings of my hadith
And saw no other way but to say 'Excellent!'
پراکنده گویی حدیثم شنید
جز احسنت گفتن طریقی ندید
He added a wicked nature to it
So that, inevitably, a cry of pain would rise
هم از خبث نوعی در آن درج کرد
که ناچار فریاد خیزد ز درد
His thought is eloquent, and his opinion high
In this manner of asceticism, deceit, and advice
که فکرش بلیغ است و رایش بلند
در این شیوهٔ زهد و طامات و پند
Not in bricks, mortar, and heavy clubs
For this manner ends with others
نه در خشت و کوپال و گرز گران
که این شیوه ختم است بر دیگران
He does not know that we are not at war
Otherwise, there would be no shortage of words
نداند که ما را سر جنگ نیست
وگر نه مجال سخن تنگ نیست
I can draw the sword of the tongue
I can pull the pen across the world of speech
توانم که تیغ زبان بر کشم
جهانی سخن را قلم در کشم
Come, let us challenge in this manner
We shall make the enemy's head a stone, a pillow
بیا تا در این شیوه چالش کنیم
سر خصم را سنگ، بالش کنیم
Happiness lies in the grace of the judge
Not in the grasp or strength of force
سعادت به بخشایش داورست
نه در چنگ و بازوی زور آورست
If fortune does not bestow from the high heavens
It will not come to manliness in a snare
چو دولت نبخشد سپهر بلند
نیاید به مردانگی در کمند
No hardship came from the weakness of an ant
Nor did lions suffer from their claws and strength
نه سختی رسید از ضعیفی به مور
نه شیران به سرپنجه خوردند و زور
If one cannot stretch their hands to the heavens
It is necessary to adapt to its rotation
چو نتوان بر افلاک دست آختن
ضروری است با گردشش ساختن
If a long life has been written for you
Neither the serpent, sword, nor lion can harm you
گرت زندگانی نبشتهست دیر
نه مارت گزاید نه شمشیر و شیر
And if no purpose remains in your life
The antidote will pull you like poison
وگر در حیاتت نماندهست بهر
چنانت کشد نوشدارو که زهر
Not even Rustam, when the day ends
Did Shaghad not rise against him from within?
نه رستم چو پایان روزی بخورد
شغاد از نهادش برآورد گرد؟
Section 1 - Prologue: One night, I burned with the oil of thought.
Book: Bustan