Section 11 - The Story of a Kind Master and a Disobedient Servant: A great and talented man of the world.
بخش ۱۱ - حکایت خواجه نیکوکار و بنده نافرمان: بزرگی هنرمند آفاق بود
A great man, master of arts, renowned afar,
Yet his servant was of vile manners, bizarre
بزرگی هنرمند آفاق بود
غلامش نکوهیده اخلاق بود
With scruffy hair and a sullied demeanor,
His badness, like vinegar rubbed on a mirror
از این خفرگی موی کالیدهای
بدی، سرکه در روی مالیدهای
Like a snake with venom-stained teeth, he bore,
Among the ugly-faced ones, he conquered more
چو ثعبانش آلوده دندان به زهر
گرو برده از زشت رویان شهر
Forever with teary eyes that spilled,
He ran from the scent of onions distilled
مدامش به روی آب چشم سبل
دویدی ز بوی پیاز بغل
He frowned while cooking, tying knots in his brow,
But when done, he bowed to his master, somehow
گره وقت پختن بر ابرو زدی
چو پختند با خواجه زانو زدی
He often sat to eat bread by his side,
Yet wouldn’t hand him water, no matter the tide
دمادم به نان خوردنش هم نشست
و گر مردی آبش ندادی به دست
He neither followed commands nor used tools,
Day and night, he turned the house to chaos, like fools
نه گفت اندر او کار کردی نه چوب
شب و روز از او خانه در کند و کوب
At times, he threw thorns in the path to obstruct,
At others, chickens into wells he’d conduct
گهی خار و خس در ره انداختی
گهی ماکیان در چه انداختی
His visage alone brought terror and fright,
He’d go on an errand and never return right
ز سیماش وحشت فراز آمدی
نرفتی به کاری که باز آمدی
Someone asked, 'Of this ill-tempered slave,
What do you seek—manners, skill, or looks to save?'
کسی گفت از این بندهٔ بد خصال
چه خواهی؟ ادب ، یا هنر، یا جمال؟
Such an unpleasant being is worth no price,
To bear his injustice and still pay the price
نیرزد وجودی بدین ناخوشی
که جورش پسندی و بارش کشی
Seek a noble and good-natured servant instead,
Sell this one to the auctioneer; let him be led
منت بندهٔ خوب و نیکو سیر
به دست آرم، این را به نخاس بر
And if he fetches even a penny, don’t refrain,
For even that is too much for his disdain
و گر یک پشیز آورد سر مپیچ
گران است اگر راست خواهی به هیچ
The kind-hearted man heard this and laughed in jest,
'O friend of noble lineage, do what’s best!'
شنید این سخن مرد نیکو نهاد
بخندید کای یار فرخ نژاد
This boy’s nature and manners are indeed poor,
But from his nature, I learn patience, and more
بد است این پسر طبع و خویش ولیک
مرا زاو طبیعت شود خوی نیک
If I can bear with him and endure his vice,
Then I can endure injustice from anyone twice
چو زاو کرده باشم تحمل بسی
توانم جفا بردن از هر کسی
Endurance feels like poison at first, so bitter,
But it turns to honey once it roots and grows fitter
تحمل چو زهرت نماید نخست
ولی شهد گردد چو در طبع رست
Section 11 - The Story of a Kind Master and a Disobedient Servant: A great and talented man of the world.
Book: Bustan