Section 13 - A story about mercy toward the weak in times of strength: A great famine occurred in Damascus

بخش ۱۳ - حکایت در معنی رحمت با ناتوانان در حال توانایی: چنان قحط سالی شد اندر دمشق

Such a famine occurred in Damascus

That friends forgot about love

چنان قَحط سالی شد اندر دمشق

که یاران فراموش کردند عشق

The sky became so stingy with the earth

That crops and palm trees did not get wet

چنان آسمان بر زمین شد بَخیل

که لب تَر نکردند، زرع و نَخیل

The ancient springs dried up

No water remained except the tears of orphans

بخوشید سرچشمه‌های قدیم

نَمانْد آب، جز آبِ چشمِ یتیم

There was nothing but the sigh of a widow

If any smoke arose from a chimney

نبودی به‌جز آهِ بیوهْ زنی

اگر بَر شدی دودی از روزَنی

I saw a colorless dervish like a tree

Strong in arms, weak and helpless

چو درویشِ بی‌رنگْ دیدم درخت

قوی بازوان، سُست و درمانده سخت

No greenery in the mountains, no shrubs in the garden

Grasshoppers had eaten the garden, people were like grasshoppers

نه در کوه سبزی نه در باغ شَخّ

ملخْ بوستان خورده، مَردُمْ ملخ

In that state, a friend came to me

A skin was left on his bones

در آن حال، پیش آمدم دوستی

از او مانده بر استخوان، پوستی

Although he was rich and strong

He was a lord of position and wealth

وگرچه به مُکنت، قوی حال بود

خداوندِ جاه و زر و مال بود

I said to him: O friend with pure nature

What distress has come upon you? Tell me

بدو گفتم: ای یارِ پاکیزه‌خوی

چه درماندگی پیشت آمد؟ بگوی

He roared at me: Where is your mind?

When you know and ask, your question is wrong

بغُرّید بر من، که عقلت کجاست؟

چو دانیّ و پُرسی، سؤالت خطاست

Do you not see that hardship has reached its peak?

Suffering has reached its limit?

نبینی که سختی به غایت رسید؟

مَشَقَّت به حَدِّ نَهایت رسید؟

No rain is coming from the sky

Nor is the smoke of cries rising

نه باران همی آید از آسمان

نه بَر می‌رود، دودِ فریادخوان

I said to him: You are not afraid after all

Poison kills where there is no antidote

بدو گفتم: آخِر تو را باک نیست

کُشَد زَهر، جایی که تریاک نیست

If another perishes from nothingness

You have everything, what fear do you have of the storm?

گر از نیستی دیگری شد هلاک

تو را هست، بَط را ز طوفان چه باک؟

The sage looked at me, offended

As a scholar looks at a fool

نگه کرد رنجیده در منْ فَقیه

نگه کردنِ عالِمْ اندر سَفیه

For although a man is on the shore, O friend

He does not rest if his friends are drowning

که مَرد ارچه بر ساحل است، ای رفیق

نیاساید و دوستانش غَریق

I am not pale from poverty

The sorrow of the poor has made my face pale

من از بینوایی نِیَم رویْ زرد

غمِ بینوایان، رُخَم زرد کرد

A wise man does not wish to see a wound

Neither on a person's limb, nor on his own

نخواهد که بیند خردمند، ریش

نه بر عُضوِ مردم، نه بر عُضوِ خویش

I am the first among the healthy

When I see a wound, my body trembles

یکی اول از تَندُرُستانْ منم

که ریشی ببینم بلرزد تنم

The life of the healthy is bitter

When he is next to a weak patient

مُنَغَّص بُوَد عیش آن تندرست

که باشد به پهلوی بیمارِ سست

When I see that the poor dervish does not eat

The morsel in my mouth is like poison and pain

چو بینم که درویشِ مسکین نخورد

به کامْ اَندَرَم، لُقمه زهر است و درد

If someone's friends are in prison

How can he enjoy himself in the garden?

یکی را به زندانْ درش دوستان

کجا مانَدَش، عیشِ در بوستان؟