Section 20 - Tale of Fereydoun, the Minister, and the Informer: Fereydoun had a well-regarded minister.

بخش ۲۰ - حکایت فریدون و وزیر و غماز: فریدون وزیری پسندیده داشت

Fereydun had a minister of noble choice,

A man of insight and a clear hearted voice.

فریدون وزیری پسندیده داشت

که روشن دل و دوربین دیده داشت

He first sought to please the will of the divine,

And then upheld the king's command as fine.

رضای حق اول نگه داشتی

دگر پاس فرمان شه داشتی

An ignoble agent brings people distress,

As governance thrives on wisdom, not excess.

نهد عامل سفله بر خلق رنج

که تدبیر ملک است و توفیر گنج

If you neglect justice in divine accord,

Even kings may bring harm as your reward.

اگر جانب حق نداری نگاه

گزندت رساند هم از پادشاه

One morning, a man approached the king,

Saying, 'May every day bring you peace and blessing.'

یکی رفت پیش ملک بامداد

که هر روزت آسایش و کام باد

Hear not my intent, but heed my advice,

This minister secretly seeks your demise.

غرض مشنو از من نصیحت پذیر

تو را در نهان دشمن است این وزیر

No noble or common soldier is spared,

For he hoards their silver and gold unshared.

کس از خاص لشکر نمانده‌ست و عام

که سیم و زر از وی ندارد به وام

On the condition that when the noble king dies,

The treasure will return to repay their cries.

به شرطی که چون شاه گردن فراز

بمیرد، دهند آن زر و سیم باز

This self-centered man desires not your life,

Lest his hoarded wealth face any strife.

نخواهد تو را زنده این خودپرست

مبادا که نقدش نیاید به دست

The king gazed at his minister with care,

Examining him with a shrewd, watchful stare.

یکی سوی دستور دولت پناه

به چشم سیاست نگه کرد شاه

He asked, 'Why, in the guise of a friend,

Do you harbor ill thoughts that could offend?'

که در صورت دوستان پیش من

به خاطر چرایی بد اندیش من؟

The minister bowed and kissed the ground,

Saying, 'If you ask, I shall not confound.'

زمین پیش تختش ببوسید و گفت

نشاید چو پرسیدی اکنون نهفت

O noble king, I wish for your grace,

That all your subjects live in goodwill's embrace.

چنین خواهم ای نامور پادشاه

که باشند خلقت همه نیک خواه

If my wealth depends on the end of your days,

They'll pray for your life beyond fear of my ways.

چو مرگت بود وعدهٔ سیم من

بقا بیش خواهندت از بیم من

Do you not desire sincere and humble prayer,

For a prosperous reign and a long life to spare?

نخواهی که مردم به صدق و نیاز

سرت سبز خواهند و عمرت دراز؟

Men value prayers as a shield in plight,

A strong armor against misfortune’s might.

غنیمت شمارند مردان دعا

که جوشن بود پیش تیر بلا

The king admired the wisdom he displayed,

And his face bloomed fresh, like a rose arrayed.

پسندید از او شهریار آنچه گفت

گل رویش از تازگی برشکفت

The minister's rank and status grew,

With honor enhanced and his prestige anew.

ز قدر و مکانی که دستور داشت

مکانش بیفزود و قدرش فراشت

The ill-wisher was punished and reprimanded,

Regretting the words that he had commanded.

بد اندیش را زجر و تأدیب کرد

پشیمانی از گفتهٔ خویش خورد

I have not seen one more lost than a tale-bearer,

Unluckier and more forlorn than such a sharer.

ندیدم ز غماز سرگشته‌تر

نگون طالع و بخت برگشته‌تر

For his ignorance and narrow mind ignite,

Discord between two friends, who once were tight.

ز نادانی و تیره رایی که اوست

خلاف افکند در میان دو دوست

When this and that reconcile with peace,

He remains blind with shame and ill at ease.

کنند این و آن خوش دگر باره دل

وی اندر میان کور بخت و خجل

To kindle fire between two hearts,

Is folly, burning oneself in such dark arts.

میان دو کس آتش افروختن

نه عقل است و خود در میان سوختن

As Saadi tasted the joy of solitude,

From worldly talk, he withdrew with gratitude.

چو سعدی کسی ذوق خلوت چشید

که از هر که عالم زبان درکشید

Speak only what is wise and worth the word,

Even if it pleases no one who has heard.

بگوی آنچه دانی سخن سودمند

وگر هیچ کس را نیاید پسند

For tomorrow regret will make one cry,

Saying, 'I wish I had spoken and lent an ear high.'

که فردا پشیمان برآرد خروش

که ای کاش گفتی و بر داشتی گوش