Section 21 - On Raising Women and Discussing Their Virtues and Vices: A good and obedient woman of virtue.

بخش ۲۱ - گفتار اندر پرورش زنان و ذکر صلاح و فساد ایشان: زن خوب فرمانبر پارسا

A virtuous, obedient, and pious wife

Can turn a pauper into a king in life

زن خوب فرمانبر پارسا

کند مرد درویش را پادشا

Knock five times daily on your door with grace

When a worthy companion stands in your place

برو پنج نوبت بزن بر درت

چو یاری موافق بود در برت

If sorrow fills your day, do not despair

For at night, a consoler will be there

همه روز اگر غم خوری غم مدار

چو شب غمگسارت بود در کنار

For whom a home is blessed and a mate is kind

God looks upon them with mercy in mind

کرا خانه آباد و همخوابه دوست

خدا را به رحمت نظر سوی اوست

If a woman is modest and fair in face

Her husband sees heaven in her embrace

چو مستور باشد زن و خوبروی

به دیدار او در بهشت است شوی

Whoever gains the heart’s content from the earth

Had a peaceful heart in unity from birth

کسی بر گرفت از جهان کام دل

که یکدل بود با وی آرام دل

If she’s pious and speaks with a graceful tone

Do not dwell on beauty or flaws alone

اگر پارسا باشد و خوش سخن

نگه در نکویی و زشتی مکن

A kind-hearted woman is better than fair

For her grace can conceal flaws beyond compare

زن خوش منش دل نشان تر که خوب

که آمیزگاری بپوشد عیوب

An ugly nature mars the beauty of a face

But a kind devil-faced woman wins the race

ببرد از پری چهرهٔ زشت خوی

زن دیو سیمای خوش طبع، گوی

If sweet halva comes from a vinegar-stained hand

None enjoy halva from a sour-faced strand

چو حلوا خورد سرکه از دست شوی

نه حلوا خورد سرکه اندوده روی

A good-willed wife brings comfort and calm

But a wicked wife? God, grant Your balm!

دلارام باشد زن نیک خواه

ولیکن زن بد، خدایا پناه!

If a parrot must share a crow’s breath and song

Freedom from the cage is where it belongs

چو طوطی کلاغش بود هم نفس

غنیمت شمارد خلاص از قفس

Do not roam the world without a goal in sight

Or else resign your heart to hopeless plight

سر اندر جهان نه به آوارگی

وگرنه بنه دل به بیچارگی

Walking barefoot is better than shoes too tight

The woes of travel surpass a household fight

تهی پای رفتن به از کفش تنگ

بلای سفر به که در خانه جنگ

Better jailed by the judge and held confined

Than to see a frown at home, unkind

به زندان قاضی گرفتار به

که در خانه دیدن بر ابرو گره

Travel is joy for a man whose life is bound

To an ugly wife who keeps him around

سفر عید باشد بر آن کدخدای

که بانوی زشتش بود در سرای

Close your doors to a house of despair and sound

Where a woman’s shouts echo all around

در خرمی بر سرایی ببند

که بانگ زن از وی برآید بلند

If a woman sets off for the bazaar, restrain her

Otherwise, stay home yourself like a woman

چو زن راه بازار گیرد بزن

وگرنه تو در خانه بنشین چو زن

If a woman pays no heed to her husband

Put her dark trousers on a man instead

اگر زن ندارد سوی مرد گوش

سراویل کحلیش در مرد پوش

A woman filled with ignorance and dishonesty

Is but a calamity, not a desired wife

زنی را که جهل است و ناراستی

بلا بر سر خود نه زن خواستی

When a grain's trust in the scale is breached

From the storehouse of wheat, wash your hands

چو در کیله یک جو امانت شکست

از انبار گندم فرو شوی دست

Blessed is the servant whom God favors

When his wife's heart and hand are sincere

بر آن بنده حق نیکویی خواسته است

که با او دل و دست زن راست است

When a woman smiles at a stranger

The husband should boast of manliness no more

چو در روی بیگانه خندید زن

دگر مرد گو لاف مردی مزن

When a bold woman meddles in the stew

Say to her, 'Place your claws on a man’s face!'

زن شوخ چون دست در قلیه کرد

برو گو بنه پنجه بر روی مرد

May a woman’s eyes to strangers be blind

When she leaves the home, may she head to her grave

ز بیگانگان چشم زن کور باد

چو بیرون شد از خانه در گور باد

When you see that a woman is unsteady

There is no wisdom or resolve in her stability

چو بینی که زن پای بر جای نیست

ثبات از خردمندی و رای نیست

Flee from her as though into the jaws of a whale

For death is better than a life of disgrace

گریز از کفش در دهان نهنگ

که مردن به از زندگانی به ننگ

Hide her face from the eyes of strangers

If she won’t obey, is she a wife or merely trouble?

بپوشانش از چشم بیگانه روی

وگر نشنود چه زن آنگه چه شوی

A good-natured woman is still a burden and toil

So abandon an ugly, discordant woman

زن خوب خوش طبع رنج است و بار

رها کن زن زشت ناسازگار

How witty was this one remark by those two men

Who were both confounded by women

چه نغز آمد این یک سخن زآن دو تن

که بودند سرگشته از دست زن

One said, 'May no one have a bad wife!'

The other said, 'May there be no women in the world at all!'

یکی گفت کس را زن بد مباد

دگر گفت زن در جهان خود مباد

Renew your wife, my friend, every spring

For last year’s calendar is of no use

زن نو کن ای دوست هر نوبهار

که تقویم پاری نیاید بکار

If you see someone trapped by a woman

O Saadi, do not taunt or mock him

کسی را که بینی گرفتار زن

مکن سعدیا طعنه بر وی مزن

You too would bear her burden and injustice

If you spent even one dawn in her embrace

تو هم جور بینی و بارش کشی

اگر یک سحر در کنارش کشی