Section 21 - On Raising Women and Discussing Their Virtues and Vices: A good and obedient woman of virtue.
بخش ۲۱ - گفتار اندر پرورش زنان و ذکر صلاح و فساد ایشان: زن خوب فرمانبر پارسا
A virtuous, obedient, and pious wife
Can turn a pauper into a king in life
زن خوب فرمانبر پارسا
کند مرد درویش را پادشا
Knock five times daily on your door with grace
When a worthy companion stands in your place
برو پنج نوبت بزن بر درت
چو یاری موافق بود در برت
If sorrow fills your day, do not despair
For at night, a consoler will be there
همه روز اگر غم خوری غم مدار
چو شب غمگسارت بود در کنار
For whom a home is blessed and a mate is kind
God looks upon them with mercy in mind
کرا خانه آباد و همخوابه دوست
خدا را به رحمت نظر سوی اوست
If a woman is modest and fair in face
Her husband sees heaven in her embrace
چو مستور باشد زن و خوبروی
به دیدار او در بهشت است شوی
Whoever gains the heart’s content from the earth
Had a peaceful heart in unity from birth
کسی بر گرفت از جهان کام دل
که یکدل بود با وی آرام دل
If she’s pious and speaks with a graceful tone
Do not dwell on beauty or flaws alone
اگر پارسا باشد و خوش سخن
نگه در نکویی و زشتی مکن
A kind-hearted woman is better than fair
For her grace can conceal flaws beyond compare
زن خوش منش دل نشان تر که خوب
که آمیزگاری بپوشد عیوب
An ugly nature mars the beauty of a face
But a kind devil-faced woman wins the race
ببرد از پری چهرهٔ زشت خوی
زن دیو سیمای خوش طبع، گوی
If sweet halva comes from a vinegar-stained hand
None enjoy halva from a sour-faced strand
چو حلوا خورد سرکه از دست شوی
نه حلوا خورد سرکه اندوده روی
A good-willed wife brings comfort and calm
But a wicked wife? God, grant Your balm!
دلارام باشد زن نیک خواه
ولیکن زن بد، خدایا پناه!
If a parrot must share a crow’s breath and song
Freedom from the cage is where it belongs
چو طوطی کلاغش بود هم نفس
غنیمت شمارد خلاص از قفس
Do not roam the world without a goal in sight
Or else resign your heart to hopeless plight
سر اندر جهان نه به آوارگی
وگرنه بنه دل به بیچارگی
Walking barefoot is better than shoes too tight
The woes of travel surpass a household fight
تهی پای رفتن به از کفش تنگ
بلای سفر به که در خانه جنگ
Better jailed by the judge and held confined
Than to see a frown at home, unkind
به زندان قاضی گرفتار به
که در خانه دیدن بر ابرو گره
Travel is joy for a man whose life is bound
To an ugly wife who keeps him around
سفر عید باشد بر آن کدخدای
که بانوی زشتش بود در سرای
Close your doors to a house of despair and sound
Where a woman’s shouts echo all around
در خرمی بر سرایی ببند
که بانگ زن از وی برآید بلند
If a woman sets off for the bazaar, restrain her
Otherwise, stay home yourself like a woman
چو زن راه بازار گیرد بزن
وگرنه تو در خانه بنشین چو زن
If a woman pays no heed to her husband
Put her dark trousers on a man instead
اگر زن ندارد سوی مرد گوش
سراویل کحلیش در مرد پوش
A woman filled with ignorance and dishonesty
Is but a calamity, not a desired wife
زنی را که جهل است و ناراستی
بلا بر سر خود نه زن خواستی
When a grain's trust in the scale is breached
From the storehouse of wheat, wash your hands
چو در کیله یک جو امانت شکست
از انبار گندم فرو شوی دست
Blessed is the servant whom God favors
When his wife's heart and hand are sincere
بر آن بنده حق نیکویی خواسته است
که با او دل و دست زن راست است
When a woman smiles at a stranger
The husband should boast of manliness no more
چو در روی بیگانه خندید زن
دگر مرد گو لاف مردی مزن
When a bold woman meddles in the stew
Say to her, 'Place your claws on a man’s face!'
زن شوخ چون دست در قلیه کرد
برو گو بنه پنجه بر روی مرد
May a woman’s eyes to strangers be blind
When she leaves the home, may she head to her grave
ز بیگانگان چشم زن کور باد
چو بیرون شد از خانه در گور باد
When you see that a woman is unsteady
There is no wisdom or resolve in her stability
چو بینی که زن پای بر جای نیست
ثبات از خردمندی و رای نیست
Flee from her as though into the jaws of a whale
For death is better than a life of disgrace
گریز از کفش در دهان نهنگ
که مردن به از زندگانی به ننگ
Hide her face from the eyes of strangers
If she won’t obey, is she a wife or merely trouble?
بپوشانش از چشم بیگانه روی
وگر نشنود چه زن آنگه چه شوی
A good-natured woman is still a burden and toil
So abandon an ugly, discordant woman
زن خوب خوش طبع رنج است و بار
رها کن زن زشت ناسازگار
How witty was this one remark by those two men
Who were both confounded by women
چه نغز آمد این یک سخن زآن دو تن
که بودند سرگشته از دست زن
One said, 'May no one have a bad wife!'
The other said, 'May there be no women in the world at all!'
یکی گفت کس را زن بد مباد
دگر گفت زن در جهان خود مباد
Renew your wife, my friend, every spring
For last year’s calendar is of no use
زن نو کن ای دوست هر نوبهار
که تقویم پاری نیاید بکار
If you see someone trapped by a woman
O Saadi, do not taunt or mock him
کسی را که بینی گرفتار زن
مکن سعدیا طعنه بر وی مزن
You too would bear her burden and injustice
If you spent even one dawn in her embrace
تو هم جور بینی و بارش کشی
اگر یک سحر در کنارش کشی
Section 21 - On Raising Women and Discussing Their Virtues and Vices: A good and obedient woman of virtue.
Book: Bustan