Section 23 - A story in this context: They tell of one of the kings
بخش ۲۳ - حکایت در این معنی: یکی را حکایت کنند از ملوک
They tell a tale of a king
Who was struck by illness like a spindle
یکی را حکایت کنند از ملوک
که بیماری رشته کردش چو دوک
So weakened his body
That he envied his subjects
چنانش در انداخت ضعف جسد
که میبرد بر زیردستان حسد
For though the king is renowned in the field
In weakness, he is less than a pawn
که شاه ار چه بر عرصه نامآور است
چو ضعف آمد از بیدقی کمتر است
A courtier kissed the ground
Wishing the king eternal life
ندیمی زمین ملک بوسه داد
که ملک خداوند جاوید باد
In this city, there is a blessed man
Whose piety is unmatched
در این شهر مردی مبارک دم است
که در پارسایی چنویی کم است
He has never taken the wrong path
His heart is pure and his prayers are answered
نرفتهست هرگز ره ناصواب
دلی روشن و دعوتی مستجاب
No one brought matters before him
Without achieving their goal
نبردند پیشش مهمات کس
که مقصود حاصل نشد در نفس
Summon him to pray for this
So that mercy descends from the highest heaven
بخوان تا بخواند دعایی بر این
که رحمت رسد ز آسمان برین
He ordered the noble servants
To summon the blessed elder
بفرمود تا مهتران خدم
بخواندند پیر مبارک قدم
They went, informed him, and the humble man came
A noble soul in humble attire
برفتند و گفتند و آمد فقیر
تنی محتشم در لباسی حقیر
He said: Pray, O wise one
For I am bound like a needle in thread
بگفتا دعایی کن ای هوشمند
که در رشته چون سوزنم پایبند
The elder with a bent back heard this
And sharply raised a loud cry
شنید این سخن پیر خم بوده پشت
به تندی برآورد بانگی درشت
For God is kind to the just
Forgive and see God's mercy
که حق مهربان است بر دادگر
ببخشای و بخشایش حق نگر
How can my prayer benefit
When captives are in need in the pit and bonds?
دعای منت کی شود سودمند
اسیران محتاج در چاه و بند؟
You have not shown mercy to the people
How can you expect comfort from the state?
تو ناکرده بر خلق بخشایشی
کجا بینی از دولت آسایشی؟
You must seek forgiveness for your errors
Then request a prayer from the righteous sheikh
ببایدت عذر خطا خواستن
پس از شیخ صالح دعا خواستن
How will your prayer be accepted
When the prayers of the oppressed are against you?
کجا دست گیرد دعای ویت
دعای ستمدیدگان در پیت؟
The king of Persia heard this
He was filled with anger and shame
شنید این سخن شهریار عجم
ز خشم و خجالت بر آمد بهم
He was pained and then said to himself
Why do I suffer? The dervish spoke the truth
برنجید و پس با دل خویش گفت
چه رنجم؟ حق است این که درویش گفت
He ordered that all who were imprisoned
Be freed immediately by his command
بفرمود تا هر که در بند بود
به فرمانش آزاد کردند زود
The world-weary man, after two units of prayer
Raised his hands in supplication to the Judge
جهاندیده بعد از دو رکعت نماز
به داور برآورد دست نیاز
O You who elevate the heavens
You who took him to war, leave him in peace
که ای برفرازندهٔ آسمان
به جنگش گرفتی به صلحش بمان
Yet he continued to pray
Until the king rose and stood up
ولی همچنان بر دعا داشت دست
که شه سر برآورد و بر پای جست
You would think he would fly from joy
Like a peacock, when he saw no chain on his foot
تو گفتی ز شادی بخواهد پرید
چو طاووس، چون رشته در پا ندید
He ordered his treasury of jewels
To be scattered at his feet and gold upon his head
بفرمود گنجینهٔ گوهرش
فشاندند در پای و زر بر سرش
Truth should not be hidden for the sake of falsehood
He shook the dust off his clothes and said
حق از بهر باطل نشاید نهفت
از آن جمله دامن بیفشاند و گفت
Do not follow the same thread again
Lest it unravel once more
مرو با سر رشته بار دگر
مبادا که دیگر کند رشته سر
If you fall once, watch your step
So that you do not slip again
چو باری فتادی نگهدار پای
که یک بار دیگر بلغزد ز جای
Listen to Saadi, for this is the truth
Not everyone who falls rises again
ز سعدی شنو کاین سخن راست است
نه هر باری افتاده برخاستهست
Section 23 - A story in this context: They tell of one of the kings
Book: Bustan