Section 26 - The story of Qazal Arslan with the scholar: Qazal Arslan had a strong fortress
بخش ۲۶ - حکایت قزل ارسلان با دانشمند: قزل ارسلان قلعهای سخت داشت
Qizil Arslan had a strong fortress
That rose its neck to the Alvand mountain
قزل ارسلان قلعهای سخت داشت
که گردن به الوند بر میفراشت
Neither concern for anyone nor need for anything
Its path was winding like the curls of brides
نه اندیشه از کس نه حاجت به هیچ
چو زلف عروسان رهش پیچ پیچ
It was so rare in the garden
Like an egg on a lapis lazuli platter
چنان نادر افتاده در روضهای
که بر لاجوردی طبق بیضهای
I heard that a blessed man
Came to the king from a distant land
شنیدم که مردی مبارک حضور
به نزدیک شاه آمد از راه دور
A knower of truths, world-wise
A skillful man, traveled the horizons
حقایق شناسی، جهاندیدهای
هنرمندی، آفاق گردیدهای
A great, eloquent, and skilled man
A wise man, a well-spoken sage
بزرگی، زبان آوری کاردان
حکیمی، سخنگوی بسیاردان
Qizil said: As much as you have traveled
Have you seen such a strong place?
قزل گفت چندین که گردیدهای
چنین جای محکم دگر دیدهای؟
He laughed: This fortress is pleasant
But I do not consider it strong
بخندید کاین قلعهای خرم است
ولیکن نپندارمش محکم است
Did not the proud men have it before you?
Were they not there for a while and left?
نه پیش از تو گردن کشان داشتند
دمی چند بودند و بگذاشتند؟
Will not other kings take it after you?
Will they not eat from your tree of hope?
نه بعد از تو شاهان دیگر برند
درخت امید تو را بر خورند؟
Remember the era of your father's kingdom
Free your heart from the bonds of thoughts
ز دوران ملک پدر یاد کن
دل از بند اندیشه آزاد کن
The fate placed him in a corner
That he had no control over even a penny
چنان روزگارش به کنجی نشاند
که بر یک پشیزش تصرف نماند
When he lost hope from everything and everyone
His hope remained only in God's grace
چو نومید ماند از همه چیز و کس
امیدش به فضل خدا ماند و بس
To a wise man, the world is insignificant
For each period is someone else's place
بر مرد هشیار دنیا خس است
که هر مدتی جای دیگر کس است
A madman in Persia said to Khosrow
O inheritor of Jam's kingdom
چنین گفت شوریدهای در عجم
به کسری که ای وارث ملک جم
If the kingdom and fortune remained with Jam
When would you have gained the crown and throne?
اگر ملک بر جم بماندی و بخت
تو را کی میسر شدی تاج و تخت؟
If you acquire Qarun's treasure
Only what you give will remain, the rest you will lose
اگر گنج قارون به دست آوری
نماند مگر آنچه بخشی، بری
Section 26 - The story of Qazal Arslan with the scholar: Qazal Arslan had a strong fortress
Book: Bustan