Section 28 - The Story of Dhul-Nun al-Misri: I recall that the water carrier of the Nile.
بخش ۲۸ - حکایت ذوالنون مصری: چنین یاد دارم که سقای نیل
I recall that the water carrier of the Nile
Did not bring water to Egypt for a whole year
چنین یاد دارم که سقّای نیل
نکرد آب بر مصر سالی سبیل
A group went toward the mountain ranges
In desperation, they cried out for rain
گروهی سوی کوهساران شدند
به فریاد خواهانِ باران شدند
They were hungry, and tears flowed like streams
But only the weeping of the heavens came
گرستند و از گریه جویی روان
نیامد مگر گریهٔ آسمان
Someone carried the news to Dhul-Nun of their plight
That the people were in great suffering and toil
به ذوالنّون خبر برد از ایشان کسی
که بر خلق رنج است و زحمت بسی
Pray for the humbled ones
For the accepted prayer will not be rejected
فروماندگان را دعایی بکُن
که مقبول را رد نباشد سخُن
I heard that Dhul-Nun fled to Madyan
It took much time before the rain began to fall
شنیدم که ذوالنّون به مَدیَن گریخت
بسی بر نیامد که باران بریخت
After twenty days, news reached Madyan
That the dark-hearted cloud had wept upon them
خبر شد به مدین پس از روز بیست
که ابرِ سیهدل بر ایشان گریست
The old man made light of returning
For the valley was filled with the spring flood
سبک عزمِ بازآمدن کرد پیر
که پُر شد به سیلِ بهاران غدیر
An unknown sage asked him in secrecy
What wisdom lay in your departure? He replied
بپرسید از او عارفی در نهفت
چه حکمت در این رفتنت بود؟ گفت
I heard that for birds, ants, and beasts
A hard day comes due to the deeds of the wicked
شنیدم که بر مرغ و مور و ددان
شود تنگ روزی به فعلِ بَدان
I thought deeply in this land
I saw no one more disturbed than myself
در این کشور اندیشه کردم بسی
پریشانتر از خود ندیدم کسی
I departed lest my evil
Close the door of goodness to the community
برفتم مبادا که از شرِّ من
ببندد درِ خیر بر انجمن
You should be kind and avoid excuses
For no one saw a greater flaw in the world than their own
بهی بایدت لطف کن کان بهان
ندیدندی از خود بَتَر در جهان
You will then become esteemed among people
When you do not take yourself for something important
تو آنگه شوی پیشِ مردم عزیز
که مر خویشتن را نگیری به چیز
A great man who considers himself small
Will gain greatness in both this world and the next
بزرگی که خود را به خُردی شمرد
به دنیا و عقبی بزرگی ببُرد
From this dust, a pure servant was freed
Who was humbled beneath the feet of others
از این خاکدان بندهای پاک شد
که در پایِ کمتر کسی خاک شد
O you who walk upon our dust
Remember the dust of the beloved ones
الا ای که بر خاکِ ما بگذری
به خاکِ عزیزان که یاد آوری
If Saadi became dust, what sorrow would it be?
For in life, he has already been dust
که گر خاک شد سعدی، او را چه غم؟
که در زندگی خاک بودهست هم
His body surrendered to the dust of poverty
Though the wind of the world may blow around him
به بیچارگی تن فرا خاک داد
وگر گِردِ عالم برآمد چو باد
Much will not rise until his dust is eaten
Once again, the wind will carry him to the world
بسی برنیاید که خاکش خورَد
دگر باره بادش به عالم بَرَد
Unless the garden of meaning blooms
No nightingale has ever sung so sweetly for him
مگر تا گلستانِ معنی شکفت
بر او هیچ بلبل چنین خوش نگفت
How strange if such a nightingale dies
Whose bones do not sprout a flower
عجب گر بمیرد چنین بلبلی
که بر استخوانش نروید گلی
Section 28 - The Story of Dhul-Nun al-Misri: I recall that the water carrier of the Nile.
Book: Bustan