Section 5 - Story on understanding before it's too late: One night I slept in the desert of Fayd

بخش ۵ - حکایت در معنی ادراک پیش از فوت: شبی خوابم اندر بیابان فید

One night I slept in the desert of Fid

My legs were bound from running

شبی خوابم اندر بیابان فید

فرو بست پای دویدن به قید

A camel driver came in fear and conflict

He struck me with the camel's reins, saying 'Get up!'

شتربانی آمد به هول و ستیز

زمام شتر بر سرم زد که خیز

Have you resigned yourself to dying?

That you do not rise at the sound of the bell?

مگر دل نهادی به مردن ز پس

که بر می‌نخیزی به بانگ جرس؟

I too have sweet sleep in mind like you

But the desert lies ahead of us

مرا همچو تو خواب خوش در سر است

ولیکن بیابان به پیش اندر است

You, who do not rise at the call to depart from sweet sleep

How else will you reach the path?

تو کز خواب نوشین به بانگ رحیل

نخیزی، دگر کی رسی در سبیل

The camel driver's drumbeat resounded

The first caravan reached its destination

فرو کوفت طبل شتر ساروان

به منزل رسید اول کاروان

Blessed are the wise and fortunate ones

Who prepare their gear before the drummer sounds

خنک هوشیاران فرخنده بخت

که پیش از دهلزن بسازند رخت

Those who sleep on the road, when they wake

Will not see the traces of those who have traveled

به ره خفتگان تا بر آرند سر

نبینند ره رفتگان را اثر

The traveler who rises early wins the race

What good is it to wake after the camp has moved?

سبق برد رهرو که برخاست زود

پس از نقل بیدار بودن چه سود؟

One who sows barley in spring

How can he harvest wheat in the season of reaping?

یکی در بهاران بیفشانده جو

چه گندم ستاند به وقت درو؟

Now, O sleeper, you must awaken

For what use is awakening when death comes from your sleep?

کنون باید ای خفته بیدار بود

چو مرگ اندر آرد ز خوابت، چه سود؟

When your gray hair shows on your youthful face

Your night has become day, rise from sleep

چو شیبت در آمد به روی شباب

شبت روز شد دیده بر کن ز خواب

I gave up hope on life that day

When I fell into the white darkness

من آن روز بر کندم از عمر امید

که افتادم اندر سیاهی سپید

Alas, the precious life has passed

These few moments will also pass

دریغا که بگذشت عمر عزیز

بخواهد گذشت این دمی چند نیز

What was spent wrongly has passed

And if you don't grasp this too, it will pass

گذشت آنچه در ناصوابی گذشت

ور این نیز هم در نیابی گذشت

Now is the time to sow if you cultivate

If you hope to reap the harvest

کنون وقت تخم است اگر پروری

گر امید داری که خرمن بری

Do not go to the city of Judgment Day empty-handed

For there is no face in sitting in regret

به شهر قیامت مرو تنگدست

که وجهی ندارد به حسرت نشست

If you have the eye of wisdom, plan for the grave

Do it now while your eye has not yet seen ants

گرت چشم عقل است تدبیر گور

کنون کن که چشمت نخورده‌ست مور

O son, you can profit with capital

What profit is there for one who consumes their capital?

به مایه توان ای پسر سود کرد

چه سود افتد آن را که سرمایه خورد؟

Now strive, for water has passed from the waist

Not when the flood passes over your head

کنون کوش کآب از کمر در گذشت

نه وقتی که سیلابت از سر گذشت

Now that you have eyes, shed a tear

Your tongue is in your mouth, offer an excuse

کنونت که چشم است اشکی ببار

زبان در دهان است عذری بیار

The soul does not always remain in the body

Nor does the tongue always stay in the mouth

نه پیوسته باشد روان در بدن

نه همواره گردد زبان در دهن

Now you must apologize for your shortcomings

Not when the speaking soul is silenced from speaking

کنون بایدت عذر تقصیر گفت

نه چون نفس ناطق ز گفتن بخفت

Listen today to the words of the wise

For tomorrow Munkar will question you in terror

ز دانندگان بشنو امروز قول

که فردا نکیرت بپرسد به هول

Value this precious breath

For without the bird, the cage has no value

غنیمت شمار این گرامی نفس

که بی مرغ قیمت ندارد قفس

Do not waste life in regret and pity

For opportunity is precious and time is a sword

مکن عمر ضایع به افسوس و حیف

که فرصت عزیز است و الوقت سیف