Hekayat No. 3: One of the scholars was teaching a prince and the multiplication of...
حکایت شماره ۳: یکی از فضلا تعلیم ملک زادهای همیداد و ضرب بی ...
A scholar was tutoring a prince, striking him relentlessly and inflicting immeasurable pain. One day, the boy, out of impatience, complained to his father and took off his aching clothes. The father was distressed.
یکی از فضلا تعلیم ملک زادهای همیداد و ضرب بی محابا زدی و زجر بی قیاس کردی. باری پسر از بی طاقتی شکایت پیش پدر برد و جامه از تن دردمند برداشت. پدر را دل به هم بر آمد.
He said to the teacher, 'You do not inflict such cruelty and reprimand on the sons of ordinary people, so what is the reason for this towards my son?'
استاد را گفت که پسران آحاد رعیت را چندین جفا و توبیخ روا نمی داری که فرزند مرا سبب چیست؟
He said: 'The reason is that words must be carefully considered and actions must be commendable for all people in general and for kings in particular, because whatever proceeds from their hands and tongues is certainly spread by word of mouth, and the words and deeds of ordinary people do not have such اعتبار (credibility/importance).'
گفت: سبب آن که سخن اندیشیده باید گفت و حرکت پسندیده کردن همه خلق را علی العموم و پادشاهان را علی الخصوص، به موجب آن که بر دست و زبان ایشان هر چه رفته شود هر آینه به افواه بگویند و قول و فعل عوام الناس را چندان اعتباری نباشد.
If a hundred unpleasant things come from a dervish
His companions will not know even one out of a hundred
اگر صد ناپسند آید ز درویش
رفیقانش یکی از صد ندانند
And if a king says one jest
They will spread it from one region to another
وگر یک بذله گوید پادشاهی
از اقلیمی به اقلیمی رسانند
Therefore, it became necessary for the teacher of the prince to exert even more effort in refining the morals of the God-born (may God grow them well) than in the case of ordinary people.
پس واجب آمد معلم پادشه زاده را در تهذیب اخلاق خداوندزادگان أنبَتَهم اللهُ نباتاً حسناً اجتهاد از آن بیش کردن که در حقّ عوام.
Whoever is not disciplined in his childhood
Prosperity will depart from him in adulthood
هر که در خردیش ادب نکنند
در بزرگی فلاح از او برخاست
You can bend a green branch as you wish
A dry one can only be straightened by fire
چوب تر را چنان که خواهی پیچ
نشود خشک جز به آتش راست
The king approved of the scholar's good judgment and the explanation of his answer. He bestowed robes of honor and blessings and elevated his position.
ملک را حسن تدبیر فقیه و تقریر جواب او موافق رای آمد. خلعت و نعمت بخشید و پایه منصب بلند گردانید.
Hekayat No. 3: One of the scholars was teaching a prince and the multiplication of...
Book: Gulistan