Section 25: Much did not come to pass in this era

بسی برنیامد برین روزگار

Not much time had passed in this world

When the noble cypress bore fruit at last

بسی برنیامد برین روزگار

که آزاده سرو اندر آمد به بار

The cheerful spring faded away

Her heart burdened with grief and pain

بهار دل افروز پژمرده شد

دلش را غم و رنج بسپرده شد

Her belly grew heavy, and her body weighed down

Her rosy complexion turned saffron pale

شکم گشت فربه و تن شد گران

شد آن ارغوانی رخش زعفران

Her mother said to her, 'O light of my soul,'

'What has happened that you’ve turned so pale?'

بدو گفت مادر که ای جان مام

چه بودت که گشتی چنین زرد فام

She replied, 'Day and night I cry out in anguish,'

With lips that open only for lamentation'

چنین داد پاسخ که من روز و شب

همی برگشایم به فریاد لب

'Indeed, my time has come to its peak,'

'Yet I find no respite from carrying this burden'

همانا زمان آمدستم فراز

وزین بار بردن نیابم جواز

'It feels as if my skin is filled with stones,'

'Or perhaps it’s iron embedded within me'

تو گویی به سنگستم آگنده پوست

و گر آهنست آنکه نیز اندروست

Thus, the time of childbirth approached

She needed rest and peace at last

چنین تا گه زادن آمد فراز

به خواب و به آرام بودش نیاز

One day, she lost consciousness entirely

A wail arose from Dastan's palace

چنان بد که یک روز ازو رفت هوش

از ایوان دستان برآمد خروش

Sindokht cried out and tore her face

She pulled out her musky, black hair

خروشید سیندخت و بشخود روی

بکند آن سیه گیسوی مشک بوی

One by one, the news reached the Dastan family

That the graceful cypress had withered

یکایک بدستان رسید آگهی

که پژمرده شد برگ سرو سهی

Zal rushed to Rudabeh’s bedside

His face full of tears, his heart broken

به بالین رودابه شد زال زر

پر از آب رخسار و خسته جگر

He remembered the feather of Simorgh

He smiled and gave Sindokht the good news

همان پر سیمرغش آمد به یاد

بخندید و سیندخت را مژده داد

He brought a censer and lit a fire

And burned a piece of Simorgh’s feather

یکی مجمر آورد و آتش فروخت

وزآن پر سیمرغ لختی بسوخت

At that moment, the sky darkened

And the majestic bird appeared

هم اندر زمان تیره گون شد هوا

پدید آمد آن مرغ فرمان روا

Like a cloud whose rain was coral

Not just coral but a jewel to adorn the soul

چو ابری که بارانش مرجان بود

چه مرجان که آرایش جان بود

Zal praised the bird profusely

He admired it greatly and offered his prayers

برو کرد زال آفرین دراز

ستودش فراوان و بردش نماز

The bird asked Zal, 'Why this sorrow?'

'Why are there tears in the eyes of a lion?'

چنین گفت با زال کین غم چراست

به چشم هژبر اندرون نم چراست

'From this silver cypress, so moon-faced,'

'A mighty lion will be born, seeking fame'

کزین سرو سیمین بر ماه‌روی

یکی نره شیر آید و نامجوی

'Even tigers will kiss the dust beneath his feet,'

'And clouds will not dare pass above his head'

که خاک پی او ببوسد هژبر

نیارد گذشتن به سر برش ابر

'At his roar, a warrior leopard’s hide'

'Will tear apart, clawing itself in fear'

از آواز او چرم جنگی پلنگ

شود چاک چاک و بخاید دو چنگ

Whoever hears the sound of his mace

Sees his arms and his lion-like grace

هران گرد کاواز کوپال اوی

ببیند بر و بازوی و یال اوی

By his roar, warriors lose their stance

The brave at heart lose their advance

ز آواز او اندر آید ز پای

دل مرد جنگی برآید ز جای

Instead of wisdom, Sam stood firm as stone

In rage, a battle lion alone

به جای خرد سام سنگی بود

به خشم اندرون شیر جنگی بود

As tall as a cypress, with the strength of an elephant

In battle, he hurled bricks two miles distant

به بالای سرو و به نیروی پیل

به آورد خشت افگند بر دو میل

No one on earth escapes his bowstring's wrath

By the Creator's command, goodness follows his path

نیاید به گیتی ز راه زهش

به فرمان دادار نیکی دهش

Bring a shimmering, water-like dagger

And a wise, spellbound man to stagger

بیاور یکی خنجر آبگون

یکی مرد بینادل پرفسون

First intoxicate the moon-like one with wine

Remove fear and thoughts from her mind so divine

نخستین به می ماه را مست کن

ز دل بیم و اندیشه را پست کن

Let the hollow side of the noble cypress be torn

So she feels no pain while life is reborn

بکافد تهیگاه سرو سهی

نباشد مر او را ز درد آگهی

From her side, the lion cub will emerge

Her moonlike side soaked in blood’s surge

وزو بچهٔ شیر بیرون کشد

همه پهلوی ماه در خون کشد

Then stitch the tear from where it split

Cast out fear, sorrow, and doubt from your spirit

وز آن پس بدوز آن کجا کرد چاک

ز دل دور کن ترس و تیمار و باک

The herb I tell you, mix with milk and musk

Crush and dry them all under shade's husk

گیاهی که گویمت با شیر و مشک

بکوب و بکن هر سه در سایه خشک

Apply it gently to her wound's sorrow

That very day, her healing will follow

بساو و برآلای بر خستگیش

ببینی همان روز پیوستگیش

Then rub my feather upon the scar

My blessed feather will heal from afar

بدو مال ازان پس یکی پر من

خجسته بود سایهٔ فر من

From this advice, joy should fill your heart

And you must present this to the world’s part

ترا زین سخن شاد باید بدن

به پیش جهاندار باید شدن

He who gifted you this royal tree

Whose fortune blossoms anew eternally

که او دادت این خسروانی درخت

که هر روز نو بشکفاندش بخت

Let no sorrow cloud your mind’s way

For your fruitful branch bears hope today

بدین کار دل هیچ غمگین مدار

که شاخ برومندت آمد به بار

He spoke and plucked a feather from his wing

Dropped it and soared high, vanishing

بگفت و یکی پر ز بازو بکند

فگند و به پرواز بر شد بلند

Zal took the feather in his hand

And did as told, wondrously grand

بشد زال و آن پر او برگرفت

برفت و بکرد آنچه گفت ای شگفت

The world watched in awe at the sight

With teary eyes and hearts heavy with plight

بدان کار نظاره شد یک جهان

همه دیده پر خون و خسته روان

Sindokht shed tears of blood in despair

Wondering when the child would appear from there

فرو ریخت از مژه سیندخت خون

که کودک ز پهلو کی آید برون