Hekayat 12 from Chapter 3 of Golestan of Saadi

Posted on September 09, 2024 by @hamed 3 0

English Translation for Hekayat

A drought in Alexandria had exhausted the patience of the dervishes; the gates of heaven were closed to the earth, and the cries of the people reached the sky.

No creature, whether beast, bird, fish, or ant,

Was left that did not cry out to the heavens in despair.

It is strange that the smoke of people’s hearts does not gather,

To form a cloud and rain down as tears.

In such a year, an effeminate man, far from friends, whose description is inappropriate to mention, especially in the presence of the great, and it is also improper to ignore it as some might consider it a sign of the speaker’s weakness. We will suffice with these two verses, which are a small indication of much and a handful representing a heap:

If the Tatar kills this effeminate man,

There would be no need to kill another Tatar.

How long will it be like the bridge of Baghdad,

With water below and people above?

Such a person, of whom you have heard a part of his description, had immense wealth in that year. He gave silver and gold to the needy and set tables for travelers. A group of dervishes, exhausted by poverty, decided to seek his invitation and consulted me. I refused to agree and said:

A lion does not eat what a dog has left,

Even if it dies of hunger in a cave.

Endure hardship and hunger,

But do not extend your hand to the lowly.

Even if Fereydun becomes rich and powerful,

Do not consider the unworthy as anyone.

Silk and brocade on the unworthy,

Are like lapis lazuli and gold on a wall.

متن حکایت

خشکسالی در اسکندریّه عنانِ طاقتِ درویش از دست رفته بود، درهایِ آسمان بر زمین بسته و فریادِ اهلِ زمین به آسمان پیوسته.

نماند جانور از وحش و طَیْر و ماهی و مور

که بر فلک نشد از بی‌مرادی افغانش

عجب که دودِ دلِ خَلق جمع می‌نشود

که ابر گردد و سیلابِ دیده بارانش

در چنین سال، مُخَنَّثی، دور از دوستان، که سخن در وصفِ او ترکِ ادب است، خاصّه در حضرتِ بزرگان و به طریقِ اِهمال از آن در‌گذشتن هم نشاید که طایفه‌ای بر عجزِ گوینده حمل کنند. بر این دو بیت اقتصار کنیم که اندک، دلیلِ بسیاری باشد و مشتی نمودارِ خرواری:

گر تَتَر بُکشَد این مخنّث را

تتری را دگر نباید کُشت

چند باشد چو جِسرِ بغدادش

آب در زیر و آدمی در پشت

چنین شخصی -که یک طرف از نَعْتِ او شنیدی- در این سال نعمتی بیکران داشت، تنگدستان را سیم و زر دادی و مسافران را سفره نهادی. گروهی درویشان از جورِ فاقه به طاقت رسیده بودند. آهنگِ دعوتِ او کردند و مشاورت به من آوردند. سر از موافقت باز زدم و گفتم:

نخورَد شیر، نیم‌خوردهٔ سگ

ور بمیرد به سختی اندر غار

تن به بیچارگی و گُرْسنگی

بِنِه و دستْ پیشِ سِفله مدار

گر فریدون شود به نعمت و مُلک

بی‌هنر را به هیچ‌کس مشمار

پرنیان و نَسیج بر نااهل

لاجورد و طلاست بر دیوار